Jaarboeken Heemkring

1988
EEN VLEUGJE MUZIEK OVER HANDZAME

• Het dorpsleven vanaf 1919 tot na de tweede wereldoorlog. Auteur: Michel LOWIE

1988
TIJDINGEN

• Woord vooraf
• Inleiding
• M. LOWIE, Verantwoording van de naam “Crekel Beke”.
• M. WERBROUCK, Heemkundige kring Crekel Beke geslaagd van start.
• Claudine VANTHOURNOUT, De Romeinse muntschat van Werken. Onze gewesten in de Romeinse tijd.
• M. WERBROUCK De Bevrijding van het Krekedal in het najaar 1918.
• Ledenlijst heemkundige kring “Crekel Beke”.

1989
DE HANDZAMEVALLEI

• Inleiding Claudine VANTHOURNOUT, De zeedoorbraken en hun invloed op de landschapsevolutie in de kustvlakte.       
• Marcel WERBROUCK, Een hydrografische beschrijving van de Krekevallei, verrijkt met enkele historische anekdotes.
• Marcel WERBROUCK, De Krekevallei: een overgangsgebied.
• Marcel WERBROUCK, Water is leven, ook voor de nijverheid.
• M. LOWIE, Geschiedenis van de Handzamevaart te Handzame.
• Sylveer VAN OVERSCHELDE, “De Waeteringhe de Be-oostersche Broucken”.

1990
DE MOLENS VAN GROOT-KORTEMARK

• L. DENEWET, Over de oorsprong van onze windmolens: de huidige stand van zaken.
• VANDENBERGHE, De molenaar van de Koutermolen vertelt...
• M. LOWIE, Waar de molenwieken hebben gedraaid in Handzame.
• M. WERBROUCK, De Bescheewege-molen.
• M. WERBROUCK, Van molens en molenaarsgeslachten: acht eeuwen molengeschiedenis te Kortemark.
• E. VANSTEENKISTE, De molens van Werken.
• E. VANSTEENKISTE, Fokwieken op Berghes molen.
• S. VAN OVERSCHELDE, De molens te Zarren.
• J. LAMON, Molens en molenaars in spreuken en citaten

 1991
HET ONDERWIJS IN GROOT-KORTEMARK

• Voorwoord
• M. BOSTOEN, De schoolstrijd (1879- 1884): een bewogen periode in de onderwijsgeschiedenis van België.
• M. LOWIE, Van ganzeveer tot balpen. Het onderwijs in Handzame.
• M. LOWIE, Het onderwijs in Edewalle.
• M. WERBROUCK, Van kosterschool tot gemeentelijk onderwijs te Kortemark, 1633– 1960.
• C. VANTHOURNOUT, Het onderwijs te Werken.
• S. VAN OVERSCHELDE, Scholen en schoolmeesters te Zarren (1600- 1917).

1992
DE VIJF PAROCHIES VAN GROOT-KORTEMARK

• Voorwoord
• D. LAMBRECHT, Merch quidem et Hansam.
• J. LAMON, De patroonheiligen van Groot-Kortemark.
• M. LOWIE, De parochiekerk van Handzame: De versteende aanwezigheid van wat eens een kerkelijk kunstgebouw was.
• M. LOWIE, Edewalle oase van rust- of verbanningsoord.            
• M. WERBROUCK, De parochie Kortemark van het prille begin tot aan de eerste wereldoorlog. Haar kerk, haar priesters en gelovigen.
• C. VANTHOURNOUT, Het kerkelijk leven te Werken tijdens de Franse periode.
• S. VAN OVERSCHELDE, Herders uit het verleden. Een zicht op twee eeuwen priesters en hun kerk te Zarren.

1993
HET HOF VAN ZARREN

• Voorwoord
• M. WERBROUCK, DEEL I: Het hof van Zarren en de Krekevallei tijdens de zeventiende eeuw. Een studie op het registre van 1639.
• Verklarende woordenlijst van de verouderde rechtstermen.
• M. WERBROUCK, DEEL II, tekstuitgave.

1994
DE LANDBOUWDORPEN IN DE KREKEVALLEI TIJDENS DE 17e EN DE 18e EEUW – DEEL I

Marcel WERBROUCK

• Voorwoord
• I. De Krekevallei, een belangrijk onderdeel van het Land van Wijnendale binnen het Brugse Vrije.
• II. Verhoudingen tussen het Vrije en het Land van Wijnendale.
• III. De Krekevallei en haar verhoudingen tot Wijnendale
• IV. De lenen en leenhouders van Wijnendale in de Krekevallei.
• V. De heerlijkheid Edewalle, Den Leemwal op Edewalle onder het Ambacht van Zarren.
• VI. Het Hof en de Heerlijkheid Markhove.
• VII. Het Laetschap of de Heerlijkheid Pereboom.
• VIII. De Ommeloop of Terrier van Werken van 1662.

1995
DE LANDBOUWDORPEN IN DE KREKEVALLEI TIJDENS DE 17e EN DE 18e EEUW – DEEL II

Marcel WERBROUCK

• Voorwoord
• I. De Ordonnantien Pollitycque van het Ambacht Kortemark van 1629.
• II. Het Ambacht binnen de parochie van Kortemark in 1680.
• III. Ommeloper van 1680.
• IV. Caerte figurative uit 1785.
• V. De 18e eeuw na de Armoede onder Spanje, meer Welvaart onder Oostenrijk.

1996
VAN BROUWERS EN HERBERGIERS IN HET KREKEDAL, DEEL I

• Voorwoord
• M. WERBROUCK, Van taverniers en brouwers in de parochie Kortemark tijdens het Ancien Regime tot aan de onafhankelijkheid van België (1600 – 1830).
• M. LOWIE, Waar grootvader zijn pintjes dronk (Handzame, deel I).
• M. WERBROUCK, Honderd vijftig jaar brouwers en herbergiers te Werken (1662-1814).
• M. WERBROUCK, Zarren, van brouwers en herbergiers tijdens het Oostenrijks en het Frans bestuur, 1748-1814.

1997
VAN BROUWERS EN HERBERGIERS IN HET KREKEDAL, DEEL II

• Voorwoord
• M. WERBROUCK, In honderd vijftig jaar meer dan honderd vijftig herbergen in Oud-Kortemark (1830-1980).                           
• M. LOWIE, Waar grootvader zijn pintjes dronk (deel II).

1998
VAN BROUWERS EN HERBERGIERS IN HET KREKEDAL, DEEL III

• Voorwoord
• M. WERBROUCK, In honderd vijftig jaar meer dan honderd vijftig herbergen in Oud-Kortemark (1830-1980).           
• M. LOWIE en M. WERBROUCK, Herbergen in het oude en het nieuwe Edewalle: van Bescheewege tot de Ruidenberg
• E. VANSTEENKISTE, Over de herbergen te Werken
• M. WERBROUCK, Van herbergen en brouwerijen te Zarren in de 19e en de 20e eeuw.

1999
DE GROTE OORLOG IN HET KREKEDAL, DEEL I: 1914 – 1916

• Voorwoord
• Marcel WERBROUCK, Een zomer tussen hoop en vrees.
• Jos DEMARÉE, Het eerste oorlogstreffen in het Krekedal: Uhlanen te Zarren.
• Marcel. WERBROUCK, Een bloedige herfst.
• Michel LOWIE, Handzame, ons dorp tijdens de grote oorlog.
• Jos DEMARÉE, Zarren tijdens de eerste bezettingsjaren (oktober 1914-1916).
• Marcel WERBROUCK, Kortemark onder de Duitse bezetting tijdens de eerste twee oorlogsjaren.
• Arseen VANTHOURNOUT, Bloedige oktoberdagen 1914 te Werken.  

2000
DE GROTE OORLOG IN HET KREKEDAL, DEEL II: 1917 – 1920

• Voorwoord
• I. 1917: het jaar van de grote beproevingen (Marcel WERBROUCK)
• II. Zarren (1917 – 1925) (Jos DEMARÉE)
• III. 1918 : het bevrijdingsoffensief (Marcel WERBROUCK)
• IV. Handzame, ons dorp verwoest en heropgebouwd (Michel LOWIE)
• V. De eerste nachtbombardementsvlucht op Londen van op Flugplatz Handzame (Marcel WERBROUCK)
• VI. De wederopbouw van ons dorp Kortemark (Marcel WERBROUCK)
• VII. Werken tijdens de laatste twee oorlogsjaren en kort daarna (Marcel WERBROUCK)
• VIII. Blijvende herinneringen aan de bevrijding van het Krekedal

2001
KLOOSTERGEMEENSCHAPPEN IN HET KREKEDAL

• Voorwoord
• Handzame
  Kloosterzusters van de H. Vincentius à Paulo (Joris Lamon)
  De Zusters van Sint-Vincentius te Edewalle (Joris Lamon)
  Het gesticht Sint-Jan de Deo (Joris Lamon)
• Kortemark
  Klooster van de H. Vincentius à Paulo (Ludo Castelein)   
  De Zusters van Liefde (Ludo Castelein)
• Werken
  De Zusters van de H. Vincentius à Paulo (Ludo Castelein)
• Zarren
  Stichtingen van de Zusters van Liefde van Heule te Zarren (Marcel Werbrouck)

2002
GEESTELIJKEN UIT HET KREKEDAL DE WERELD ROND, DEEL 1: A-L

• Voorwoord
• Verklarende woordenlijst (Ludo Castelein)
• Handzame, parochie Sint-Hadrianus (Joris Lamon, Marcel Werbrouck)
  Lijst van A tot L van de geestelijken
• Edewalle, parochie O.L.V.-Hemelvaart (Joris Lamon, Marcel Werbrouck)
  Lijst van A tot L van de geestelijken
• Kortemark, parochie Sint-Bartholomeus (Ludo Castelein)
  Lijst van A tot L van de geestelijken
• Bijlage: De Broeders Dedeyster (Wim Dedeyster)
• Werken, parochie Sint-Martinus (Ludo Castelein)
  Lijst van A tot L van de geestelijken
• Zarren, parochie Sint-Dionysius (Marcel Werbrouck)
  Lijst van A tot L van de geestelijken

2003
GEESTELIJKEN UIT HET KREKEDAL DE WERELD ROND, DEEL 2: M-Z

• Voorwoord
• De kloosterkledij (Ludo Castelein)
• Handzame, parochie Sint-Hadrianus (Joris Lamon, Marcel Werbrouck)
  Geestelijken van M tot Z + Addendum aan jaarboek 2002: van A tot L
• Edewalle, parochie O.L.V.-Hemelvaart (Joris Lamon, Marcel Werbrouck)
  Geestelijken M tot Z
  Geestelijken uit twee belangrijke Kortemarkse families tijdens de Ancien Regime (Marcel Werbrouck)
• Kortemark, parochie Sint-Bartholomeus (Ludo Castelein)
  Geestelijken van M tot Z + Addendum aan jaarboek 2002: van A tot L
• Werken, parochie Sint-Martinus (Ludo Castelein)
  Geestelijken van M tot Z + Addendum aan jaarboek 2002: van A tot L
• Zarren, parochie Sint-Dionysius (Marcel Werbrouck)
  Geestelijken van M tot Z
• Naar een hoopvolle toekomst: Schreurs Wim, toekomstig priester (Marcel Werbrouck)

2004
EEN EEUW RIJK WIELERLEVEN IN HET KREKEDAL

• Voorwoord
• Handzame, een West-Vlaams wielernest (Michel Lowie)
• Een eeuw rijk wielerleven in het Krekedal (Marcel Werbrouck) 

2005
BURGEMEESTERS EN GEMEENTERADEN IN HET KREKEDAL

• Voorwoord
• De evolutie van de kieswetgeving voor de gemeenteraden sinds 1830 (Peter Bentein)
• 175 jaar bestuurlijke gemeente Handzame, een kleurrijk politiek landschap (Michel Lowie)
• Het bestuur van het Ambacht Kortemark (17e eeruw-1796) en van de gemeente Kortemark (1800-1976) (Peter Bentein)
• De gemeenteraadsverkiezingen te Kortemark vanaf Wereldoorlog I tot 1970 (Peter Bentein)
• Werken tot de eerste fusie met Zarren (Eddy Vansteenkiste)
• Zarren tot de eerste fusie met Werken (Eddy Vansteenkiste)
• De eenmalige gemeenteraadsverkiezingen Zarren-Werken van 11.10.1970 (Eddy Vansteenkiste)
• Sprokkelingen over het bestuur in het Ambacht en in de gemeente Zarren vanaf de 17e eeuw tot aan de fusies (Marcel Werbrouck)
• De gemeenteraadsverkiezingen in de fusiegemeente Kortemark van 1976 tot 2000 (Peter Bentein)

2006
EDEWALLE VAN HEERLIJKHEID TOT PAROCHIE,
DEEL I: DE HEERLIJKHEID

Marcel Werbrouck

• Verantwoording
• Inleiding
• Aardrijkskundige ligging van Edewalle
• Geologie van de streek
• De eerste bewoners
• Onder het Romeinse Rijk
• Onder het Frankisch tijdperk
• Het geloof in onze streken
• Onder de eerste graven van Vlaanderen
• Edewalle als heerlijkheid en leen van het Land van Wijnendale
• Beeldenstorm en godsdienstoorlogen
• Edewalle in het register van denombrement van de lenen van het Leenhof van Wijnendale in 1626
• Van Spaans naar Oostenrijks Bestuur
• De laatste eeuw van de heerlijkheid
• Over de inwoners van de heerlijkheid en hun bestaansmogelijkheden omtrent 1750
• De laatste jaren van de heerlijkheid
• De Franse Revolutie

2007
EDEWALLE VAN HEERLIJKHEID TOT PAROCHIE,
DEEL II: VAN PROOSDIE TOT PAROCHIE

Marcel Werbrouck

• Voorwoord
• Edewalle-Busch tijdens de eerste helft van de 19de eeuw
• De kasteelhove: het Edewallegoed
• Steeds wisselende uitbaters op de Bescheewegemolen
• De Arme School van de HH Maria en Joseph
• Nieuwe uitbaters op het Edewallegoedt: de familie Verkest
• Stichting van de proosdij Edewalle-Busch en het verzet van Kortemark
• De aankleding van de kerk van Edewalle-Busch
• De kosterij van Edewalle
• De Zusterschool: de Armenschool Sint-Charles
• De eerste klok en het politie-uur
• Edewalle, een volwaardige dorpsgemeenschap
• Over de kerstening en de stichting van de geestelijke genootschappen en processies te Edewalle
• De hof van het proosdijhuis
• De Mote tot het genot van de proost van Edewalle
• Dood en opvolging van baron Lodewijk Gillès-de-Pélichy
• Edewalle en de politiek
• Grote verkiezingsfeesten op Edewalle
• Zantingen uit de kroniek van proost Vercamer over de jaren tachtig
• Edewalle op het kruispunt van grote steenwegen
• Een maatschappij van Onderlinge Bijstand te Handzame
• Landverhuizers naar Brazilië
• Komt het beeldje van O.L. Vrouw van Troost terug naar Edewalle
• August Vercamer, zijn familie, zijn loopbaan, zijn portret en zijn geschriften
• Onder proost Desauw van proosdij naar parochie en de moeilijke afbakening van de nieuwe parochie
• De geschiedenis van het Blauwhof en zijn bewoners
• Edewalle, Bescheewege en de Achterhoek in de weekbladen
• Edewalle tijdens de Eerste Wereldoorlog
• Edewalle na de Eerste Wereldoorlog onder pastoor Planckaert
• Delfien Vanhaute: een priester-dichter op Edewalle
• Pastoor Vanhaute en Edewalle tijdens de Tweede Wereldoorlog
• Het laatste oorlogsjaar en de bevrijding
• Edewalle onder pasoor Bruno Neirynck en burgemeester Vandekerckhove
• De hoeve 'Het Edewallegoed' verkaveld
• Zuster Cecile, 50 jaar in dienst van school en parochie
• Missiezuster Maria-Pia (Nera Planquette in Congo vermoord
• Handzame, maar vooral Bescheewege en Edewalle vieren het honderdjarige Kaatje Maekelberg
• E.H. Antoon Deschrevel, kenner van het West-Vlaams kunstpatrimonium wordt pastoor op Edewalle
• Onthulling van de VTB-gedenkplaat Delfien Vanhaute te Edewalle
• Met Cyriel Beernaert draagt opnieuw een inwoner van de parochie Edewalle de burgemeesterssjerp te Handzame
• Met pasoor Deschrevel naar honderd en meer jaar Edewalle
• De korte passage van Remi Verslyppe als pastoor van Edewalle
• Een primeur: E.H. Maurits Verhelle pastoor-medepastoor te Edewalle en Handzame
• E.H. Gilbert Claeys, de laatste pastoor van Edewalle?
• Het einde van de kloostergemeenschap op Edewalle
• Van onderwijs naar toneel met de vrije basisschool van Edewalle
• Het rijke verenigingsleven
• Groot familiefeest op Bescheewege
• Het uitzicht van Edewalle bij het begin van de 21ste eeuw
• Edewalle: een natuurgebied

2008
KAPELLEN IN HET KREKEDAL

Peter Bentein en Marcel Werbrouck

• Voorwoord
• Enkele historische aspecten
• Inventaris van de veldkapellen in Kortemark
• Kloosterkapellen in het Krekedal
• Bibliografie
• Noten 

2009
MARKHOVE VAN HEERLIJKHEID TOT DUITS
SS-GEVANGENWERKKAMP

Marcel Werbrouck, Ludo Castelein, Luc Vanacker

• Voorwoord
• Is Markhove ouder dan Kortemark?
• Markhove komt in het bezit van de heren van Schoore
• De heren van Markhove tijdens de 16de eeuw
• Markhove tijdens en na de godsdienstoorlogen
• Markhove tijdens de 17de, de ongelukseeuw genoemd
• De erfenis van Louis van Schoore
• De ommelooper van Markhove
• De inwoners van Markhove volgens de volkstelling van 1742
• In de 18de eeuw
• Over de financiën en uit de rekeningen van de heerlijkheid
• Markhove en de heerlijkheid Veubeke
• Over de herberg en brouwerij De Hooghen Steen
• De molenaars op de Markhovemolen
• De pachters van de heren van Markhove
• Nog pachters aan de heer van Markhove en ambtenaren van de Heerlijkheid
• Het bestuur van Markhove in 1717 en 1742
• kasteelhoeve Het Goet te Eeghem of het Blauwhuys
• Nog andere lenen binnen de heerlijkheid van Markhove
• Markhove op nieuwe wegen
• Markhove volgens de bevolkingsregisters van 1900
• Markhove tijdens de Eerste Wereldoorlog
• Markhove tussen de twee wereldoorlogen
• Enkele feiten uit de Tweede Wereldoorlog
• Markhove na de Tweede Wereldoorlog
• Het onderwijs op Markhove
• Een fotoreportage over Markhoveschool
• Markhove/Kortemark, een regionale "lieu de mémoire"

2010
VAN OUDE EN NIEUWE WEGEN DOORHEEN HET KREKEDAL

Marcel Werbrouck

• Voorwoord
• Het huidig wegenstelsel, straat per straat, voor en na de fusies en hoe het evolueerde tijdens de 20ste eeuw
• Geraadpleegde werken
• Alfabetische lijst van de straat- en plaatsnamen

2011
HET DORP VAN MIJN JEUGD
Een eigenzinnige terugblik op Handzame

Ignace Lowie

• Voorwoord
• Het dorp en de auteur
• Dwars door 2000 jaar Handzaamse geschiedenis
• De tijd van toen
• Families vinden hun thuis in Handzame… en elders
•  De ouderlijke thuis
• Herinneringen aan mijn onderwijsleven in Handzame
• Langs Handzaamse wegen, anekdotische sprokkelingen uit het dorp
• Naschrift: In memoriam Michel Lowie

2012
DE FEDERATIE KREKEDAL EN HAAR VIJF PAROCHIEKERKEN
Deel I: Kortemark - Edewalle - Handzame

Marcel werbrouck, Ludo Castelein, Peter Bentein

• Voorwoord
• De federatie Krekedal en haar parochiekerken
• De St.-Bartholomeuskerk en haar omgeving te Kortemark
• Van kapel tot parochiekerk: Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk van Edewalle
• De St.-Hadrianuskerk te Handzame: de kunsttempel van het Krekedal

2013
DE FEDERATIE KREKEDAL EN HAAR VIJF PAROCHIEKERKEN
Deel II: Zarren

Jos Demarée, Maurits Meseyne

• Woord vooraf van de voorzitter
• Inleiding
• De vroegste geschiedenis
• De parochiegrens van de parochie Sint-Dionysius Zarren
• Iconografie van de kerk van Zarren
• De kerk vóór 1852
• De nieuwbouwkerk van 1852-55
• Anekdotes uit de 19de eeuw
• De periode WO I en het interbellum
• De periode Wo II - 1960
• De periode 1960 - heden
• Kroniek van een aangekondigd einde: de parochie van 1996 - heden
• Huidig kerkexterieur-interieur in foto's
• De kerktoren binnen - de klokken
• Bewaarde grafstenen
• Het liber Memorialis (1904-1985)
• De pastorie en de katholieke kring
• Overzicht pastoors vanaf 1830
• Kosters, kerkbaljuws, klokkenluiders, stoeltjeszetters, Sint-Lutgardiskoor
• De verdwenen kapel Sint-Pieters-ten-Boone
• Eigendommen van de kerkfabriek
• Bibliografie - Bronnen

2014
DE FEDERATIE KREKEDAL EN HAAR VIJF PAROCHIEKERKEN
Deel III: Werken

Ludo Castelein, Marcel Werbrouck

• Deel I: De Sint-Martinuskerk en haar omgeving vroeger
• Deel II: De Sint-Martinuskerk en omgeving
• Deel III: Het oude kerkhof van Werken
• Addendum: kerkschatten van de Sint-Bartholomeuskerk van Kortemark
• Bibliografie 

2015
DE TWEEDE WERELDOORLOG IN HET KREKEDAL
Deel I: De bezetting 1940-1944

Marcel Werbrouck, Peter Bentein, Jef Viaene

• Woord vooraf van de voorzitter
• Hoofdstuk 1: Jeugdherinneringen aan de Tweede Wereldoorlog 1939-1945
• Hoofdstuk 2: Luchtoorlog boven het Krekedal: vliegtuigcrashes in Kortemark, Handzame en Werken
• Hoofdstuk 3: Aanslagen en banditisme in oorlogstijd
• Hoofdstuk 4: Activiteiten van de weerstand
• Hoofdstuk 5: De opeising van de radiotoestellen en radioconstructeur Vandenberghe uit Werken
• Hoofdstuk 6: Bevrijdingsstoeten te Kortemark, Zarren en Handzame

2016

DE TWEEDE WERELDOORLOG IN HET KREKEDAL

Deel II: De Meidagen van 1940 in het Krekedal

Marcel Werbrouck, Herman Joseph, Ludo Castelein, Noël Vandenberghe

• In memoriam Marcel Werbrouck
• De meidagen van 1940
• Het dagboek van Pieter Decuyper
• Vergelijking dagboek P. Decuyper - dagboek H. Mortier
• De mobilisatie van 1939 en de Achttiendaagse Veldtocht van 1940: het ontstaan van een bijzondere vriendschap tussen twee families
• Oorlogsherinneringen vanuit Gasthof De Arend
• Naar het vluchthuis de Warande, herinneringen

2017

DE TWEEDE WERELDOORLOG IN HET KREKEDAL

Deel III: Verschillende facetten van het dagelijks leven

• Deel I: Enkele dramatische aspecten uit het leven van alledag tijdens WO II in Groot Kortemark
  Emiel Deweerdt verzetsman onder Canadees commando
  Kamiel Lagrou: Vlaams nationalist en slachtoffer van de repressie
  Verordeningen omtrent de veiligheid in Groot Kortemark tijdens WO II
  Het dagelijks leven van twee Kortemarkse ondergedoken werkweigeraars tijdens WO II
  De wereldoorlog gezien door de ogen van een Handzaamse landbouwer
• Deel II: De andere kant van de medaille
  Enkel verrassende positieve aspecten van het leven van alledag tijdens WO II in Groot Kortemark
  De opeisingen doior de Duitsers in de gemeente Werkens tijdens WO II
  De weerspiegeling van de oorlogsjaren 1940-1945 in de gemeentebegrotingen van Groot Kortemark
  Marcel Cardon, bakker in het Duitse Halberstadt
  Briefmarken, Duitse postzegels in WO II
  De oorlogsjaren door een humoristische bril bekeken
• Addendum bij jaarboek 2016: De Tweede Wereldoorlog in het Krekedal deel II: De MEidagen van 1940 in het Krekedal